De Essentie van Ierland - Een Muzikaal Eerbetoon
Wat we met elkaar gemeen hebben is het feit dat we op een bepaalde
plek geboren zijn en de plek waar we opgroeien en leven lijkt ons te vormen,
ongeacht onze nationaliteit. Een Ier is in zijn manier van doen heel anders
dan een Duitser, een Engelsman of een Fransman. Deze karakteristieken zijn tamelijk
kenmerkend, alsof het land ons doordrenkt met een plaatselijk wijsje, waarop
we haast wel moeten dansen, vaak zelfs zonder ons daar bewust van te zijn. En
daarmee houdt het niet op, zoals zichtbaar wordt in de grote variëteit
aan uitdrukkingsvormen: lokale heraldiek, traditie, klederdracht, muziek en
dans zijn elementen die het rijke tableau van onze erfenis vertegenwoordigen.
Maar
dit beeld vertelt een nog dieperliggend verhaal. 'Elk land heeft zijn traditionele
muziek die verbonden is met het erfgoed, gemeenschappelijke waarden en de aard
van het land waar het is ontstaan'. note 1
Muziek kan veel onthullen over een land en zijn volk, zoals bijvoorbeeld te
zien is in de tweeledige natuur van de Ierse muziek, die ofwel 'pixilated' (letterlijk:
enigszins aangeschoten) is, of 'longing' (vol verlangen). Die 'aangeschoten'
aard is te vinden in de zilvervlugge, levendige en bedwelmende muziek die opvlamt
in dansen als de jig, horlepiep en reel. In gedrag vindt het zijn uitdrukking
in ad rem zijn, liefde voor verhalen en moppen en de bereidwilligheid mee te
gaan in de aanstekelijkheid van het geheel.
Daartegenover vindt de 'verlangende' aard zijn thuis in de beeldende kracht
van langzame melodieën en liederen, die je meevoeren naar andere werelden
en diepe gevoelens als een verstilde nevel over een middernachtelijk meer en
die je beroeren door een nabij voelen van ongeziene mysteriën. Het zijn
vaak ogenblikken als deze die maken dat je nadenkt over de essentie van het
leven, die bron van welbevinden die je telkens opnieuw herinnert aan wat je
werkelijk dierbaar is en die leidt tot overdenking van wat je voor ogen wilt
houden.
In relatie hiermee lijkt er iets tamelijk ongebruikelijks te gebeuren in Ierland.
Het is me opgevallen dat steeds meer mensen vinden dat de Ierse manier van leven
verandert. De laatste paar jaar is dit bepaald een fenomeen geworden en herhaaldelijk
komt in gesprekken een vergelijkbare bezorgdheid naar voren. Om een indruk te
geven volgen enkele delen van een voordracht note 2
die poogt dat gevoel te verwoorden.
'Het is niks meer', 'We raken het kwijt', 'Niet veel
meer over', wordt er gezegd over de eenvoudige waarden van gisteren, de
geest en de magie van het leven; we leggen de schuld bij de veranderende tijden,
de opkomst van de 'Celtic Tiger' note 3
en de verlokkingen van de Euro.'
'... Men heeft het hier niet over het fysieke of materiële; het is
iets anders, ongrijpbaarder, mogelijk te vatten in woorden als waarden, menslievendheid,
kwaliteiten, geestkracht, magie... die opkomen in elk gesprek.'
'Wat spreekt er zo - dat ik het overal ontmoet, thuis, op het werk, in
restaurants, in de buurtwinkel? Wat het ook is, het lijkt allerlei mensen te
bewegen met een toenemende onrust, bezorgdheid bedekt door een berusting die
niet van harte is... Is het de stem van een natie die bezig is haar wijsheid
te herontdekken na het eerste, duizelig makende gevoel van geld na eeuwen van
ontbering? Of is het de hartenkreet van een land, dat zich uitspreekt via de
mensen, urgent over zijn eigen toekomst en de hunne?'
'Wat hierover te denken, hoe hieraan gehoor te geven? Want als we zeggen
dat we onze menslievendheid en de essentie van leven aan het verliezen zijn,
'worden we dan wat we denken' en scheppen we zo ongewild een zichzelf vervullende
profetie?’
Het
gevaar een 'self-fulfilling prophecy' te worden sprong eruit, omdat in wat er
gezegd werd de hoop ontbrak dat het in de toekomst beter zou kunnen worden.
Dus toen wij in de Template Foundation, Ierland, een concert organiseerden om
een plaatselijk goed doel te steunen (het Teach Tearmainn Women's Refuge Project
in Co. Kildare), bood dit een prachtige gelegenheid om uiting te geven aan ons
gevoel voor het land. En hoe konden we dat beter doen dan van de avond een eerbetoon
te maken aan al wat ons dierbaar is en waarvan we graag meer zouden zien op
dit lieflijke eiland?
Met dit in gedachten vond een concert onder de naam 'The Essence of Ireland
- A Musical Celebration' plaats op een mooie midzomeravond in juni. En het was
waarlijk een sfeervol eerbetoon. Ongeveer 25 uitvoerenden, allen vrijwilligers,
mensen uit heel Europa gaven gehoor aan het sentiment voor dit evenement. Het
bracht een rijk geschakeerd ensemble bijeen in een begeesterde viering van de
'Ierse essentie', met vioolspelers, diverse fluitspelers, gitaar- en mandolinespelers,
een harpiste en een doedelzakspeler, zangers en verhalenvertellers. Er waren
Ierse musici uit de Template Foundation, musici uit het 'World Mosaic of Sound'-netwerk
afkomstig uit Wales, Engeland, Denemarken en Nederland, naast gastmusici uit
de omgeving, die tezamen het publiek lieten genieten van lichtvoetige songs,
jigs, reels, horlepiepen, met favoriete langzame melodieën als 'The Lonesome
Boatman', 'My Lagan Love', 'Mná na hEireann', met muziek uit andere Keltische
landen en met nieuwe, oorspronkelijke composities. En daarnaast natuurlijk,
naar goed Iers gebruik, enkele moppen, verhalen en voordrachten! Het was een
buitengewone avond, waarbij zelfs de niet-Ieren blij waren 'Iers' te zijn.
Op zijn eigen wijze was het concert een kleine poging de aard en het karakter
van een land, zijn volk, zijn leven, zijn magie en al wat goed is, te eren vanuit
de wens dat dingen in de toekomst beter zullen zijn, ook voor hen die nog gaan
komen.
Door Órla Ní Chéileachair, Ierland
note 1 Nick Woodeson, 'World Mosaic of Sound',
Topaz 2/2001. ^
note 2 Een gesproken presentatie onder de titel 'The Great
Untold Story' geschreven door de auteur voor het 'The Essence of Ireland' concert.
^
note 3 Letterlijk: de 'Keltische Tijger'. Verwezen wordt naar
de nieuwe economische voorspoed in Ierland sinds de negentiger jaren. ^
top | TOPAZ Home | Template Netwerk |